Alles over Trekhaken

Hier kunt u alle informatie vinden over Trekhaken. Heeft u altijd alles willen weten over Trekhaken?
Automontage DeLuuks legt het hier allemaal voor u uit. Heeft u alsnog vragen?
Vraag het ons !

In dit kennisbank-onderdeel vindt u dus alle informatie over Trekhaken. We gaan van start met de definitie en de benaming, maar we hebben het ook over de voordelen en de functies ervan. Natuurlijk in dit kennisbank-onderdeel eveneens een aantal praktische zaken, waaronder de verschillende soorten trekhaken en kabelsets, inclusief praktisch advies en enkele handige tips. Afronden doen we met de wet- en regelgeving: zo kunt u niet alleen veilig, maar ook zorgeloos de weg op!

Definitie en benaming

Letterlijk en volgens het Vandale woordenboek is een trekhaak eenvoudigweg: 'een haak achter aan een auto om iets te trekken'. In zijn meest eenvoudige vorm volstaat die definitie. Anderzijds is het toch ook veel meer dan enkel dat. Zo bestaan er trekhaken voor een Bestelbus, Pickup truck, Reisbus, Camper en een Mobilehome. Het vormt bovendien via een elektrische aansluiting ook een overgang tussen de wagen en de te trekken last. Op die manier kan stroom worden doorgegeven waardoor de verlichting van de aanhangwagen of caravan, zoals knipperlichten, rijverlichting, remlichten en zelfs mistlicht perfect synchroon functioneert. Het is dus meer dan alleen een systeem om een last voort te trekken. Een trekhaak wordt overigens ook al eens kortweg haak genoemd, hoewel ook koppelhaak (naar het Engelse coupling hook) en het Engelse towbar (of towing hook) steeds vaker voorkomen.

Soorten trekhaken voor auto's

Er bestaan verschillende soorten trekhaken. Het verschil in kenmerken zit hem in het soort gebruik van de trekhaak, gemak, design en trekbelasting. Zo kennen we de Standaard trekhaak, Afneembare trekhaak, Wegdraaibare trekhaak, de Heavy Duty trekhaak, trekhaak met flenskogel en de specifieke trekhaak voor Hybride auto's. Er bestaat voor vrijwel iedere autotype een trekhaak. In sommige gevallen is de bevestiging niet mogelijk. Dat is onder andere het geval bij wagens die voorzien zijn van een geïntegreerde fietsendrager. Denk bijvoorbeeld aan de geïntegreerde fietsendrager FlexFlix van de Opel Astra Sports Tourer. Ook voor bepaalde automodellen zijn geen trekhaken leverbaar. Dit geldt voor onder andere de Ford Ka, Daewoo Matiz en Ford Puma. Voor steeds meer van deze auto’s is er wel een complete trekhaak met fietsendrager te leveren. U kunt dan echter geen aanhangwagen of caravan trekken.

De verschillende type trekhaken worden achtereenvolgens uitgelegd: 

// Standaard trekhaak

De standaard trekhaak doet wat het doen moet; het kan een aanhangwagen, caravan, boot-/paarden-/auto- trailer trekken en zit permanent en direct bruikbaar aan de achterzijde gemonteerd aan de auto. De kogelstang kan eventueel gedemonteerd worden met een ring- of steeksleutel. Veelal voldoet de standaard trekhaak en is zeer geschikt bij intensief gebruik.

// Afneembare trekhaak
De afneembare trekhaak bestaat uit twee uitvoeringen: de horizontaal afneembare trekhaak en de verticaal afneembare.
>> Horizontaal afneembaar
De horizontaal afneembare trekhaak is eenvoudig, en eventueel zelfs met één hand, te demonteren en ook weer te monteren. Handig omdat een trekhaak soms het oorspronkelijk bedoelde design van de auto (letterlijk) in de weg staat, maar ook functioneel omdat bij sommige auto's de trekhaak voor de kentekenplaat en/of het mistachterlicht uitkomt. De trekhaak kan dan gemonteerd worden zodra het ook daadwerkelijk nodig is als er een last getrokken moet worden. Als de trekhaak gedemonteerd is, is slechts een (meegeleverde) afdekkap zichtbaar.

>> Verticaal afneembaar     

Ook de verticaal afneembare trekhaak is eenvoudig te demonteren en ook weer te monteren. Eveneens handig omdat een trekhaak soms het oorspronkelijk bedoelde design van de auto (letterlijk) in de weg staat, en ook functioneel omdat bij sommige auto's de trekhaak voor de kentekenplaat en/of het mistachterlicht uitkomt. Echter, sommige autoliefhebbers vinden het oorspronkelijke design van de auto belangrijker dan de functionaliteit van de trekhaak, die toch sporadisch wordt gebruikt. De verticaal afneembare trekhaak is dan ook na demontage volledig onzichtbaar evenals de benodigde stekkerdoos voor de elektrische aansluiting! De stekkerdoos verdwijnt namelijk achter de bumper.

// Wegdraaibare trekhaak

De wegdraaibare trekhaak is de meest praktische, comfortabele en DeLuukse trekhaak die er bestaat. Met een eenvoudige beweging is de trekhaak uit het zicht en met dezelfde eenvoudige draaibare beweging is de trekhaak klaar voor gebruik. Ook aan veiligheid is gedacht, want de trekhaak is met een duidelijk hoorbare klik in een veilige en geborgde trek-stand te zetten. De trekhaak is in weggedraaide stand volledig onzichtbaar, doet volledig eer aan het design van uw auto en u hoeft niet meer te onthouden waar u de trekhaak heeft gelaten na demontage.

// Heavy Duty trekhaak

De heavy duty trekhaak is, zoals de naam ook aangeeft, bedoeld voor het zware werk. Deze vaste trekhaak wordt veelal gebruikt (door ZZP-ers) in de professionele branche of voor off-road voertuigen. Het kan aanhangers met een gewicht van zelfs meer dan drie ton trekken! De trekhaak bestaat uit een flenskogel met twee of vier montage gaten. De 2-gaats flenskogel is in verschillende hoogtes te monteren op een flensplaat met vier koppelpunten. Met een flensplaat bestaande uit vier koppelpunten kunnen er ook andere koppelstystemen, zoals een vangmuilkoppeling, klauwkoppeling of een de kogel-pencombinatie, worden gebruikt.

// Specifieke trekhaak voor Hybride auto's

De meeste elektrische en/of hybride auto's mogen geen aanhangwagengewicht trekken. Desalniettemin is er voor dit soort auto's toch een trekhaak ontwikkeld, maar dan uitsluitend bruikbaar voor fietsendragers. Met deze speciaal voor hybride auto's gemaakte trekhaak is het alsnog mogelijk om een fietsendrager te monteren en de fietsen achter op de auto mee te nemen. Het verschil is, en tevens ook de reden waarom het wel mag en kan, is dat hiermee gewicht gedragen wordt en niet getrokken.

De verschillende soorten kabelsets en stekkerdozen

Om de trekhaak volledig te kunnen laten functioneren, is er ook een elektrische verbinding nodig om de verlichting van de aanhangwagen, caravan of trailer synchroon met de auto te laten oplichten. Afhankelijk van de benodigde elektrische functionaliteit, is er een zogenaamd 7-polig en een 13-polig systeem.

// Kabelset met een 7-polige stekkerdoos
Bij een 7-polige stekkerdoos beschikt men over zeven aansluitingen. Een 7-polige kabelset is meestal goedkoper dan een 13-polige kabelset en wordt voornamelijk gebruikt voor aanhangwagens, fietsendragers en trailers en wordt standaard voorzien van een verplichte mistlampaansluiting.
Het gaat om (cfr. ISO 1724):
1. Linker richtingaanwijzer (1/L, geel);
2. Rechter richtingaanwijzer (4/R, groen);
3. Mistlamp (2/54 G, blauw);
4. Linker achterlicht (7/58L, zwart);
5. Rechter achterlicht (5/58R, bruin);
6. Remlichten (6/54, rood);
7. Massa (3/31, wit).

Optioneel kan men aan een 7-polig systeem alsnog een extra pool toevoegen voor de mistlampuitschakeling (2a, grijs).

// Kabelset met een 13-polige stekkerdoos
Een 13-polige kabelset wordt voornamelijk gebruikt voor toepassing met een caravan. De extra aansluitingen zijn namelijk nodig voor (permanente) stroom aansluiting voor de koelkast tijdens het rijden, voor de binnenverlichting en de achteruitrijverlichting. Voor het aansluiten van de constante stroomdraad, bedoeld voor bijvoorbeeld het aansluiten van een koelkast of het opladen van een accu, worden extra kosten doorberekend. Het is mogelijk dat voor oudere caravans een 7-polige kabelset nodig is of eventueel een 13-polige kabelset met een adapter voor een 7-polige stekker.
Bij een 13-polige stekkerdoos gaat het om de volgende dertien aansluitingen (cfr. DIN 11446):
1. Richtingaanwijzer links (1/L, geel, 1 mm);
2. Richtingaanwijzer rechts (4/R, groen, 1 mm);
3. Richtingaanwijzer achterlicht rechts (5/58R, bruin, 1 mm);
4. Achterlicht links (7/58L, zwart, 1 mm);
5. Achteruitrijverlichting (8, roze, 1 mm);
6. Remlichten (6/54, rood, 1 mm);
7. Mistlamp (2/54 G, blauw, 1 mm);
8. Constante stroom (9, oranje, 2.5 mm) en bijhorende massa (13, wit/rood, 2.5 mm);
9. Contactgeschakelde stroom (10, donkergrijs, 2.5 mm) en bijhorende massa (11, wit/zwart, 2.5 mm);
10. Aanhangwagen herkenning (wit/rood);
11. Massa (3/31, wit, 1.5 mm).

Ook hier kan optioneel worden gekozen voor een extra pool voor mistlamp uitschakeling (14/2a, grijs).

// Kabelset met check-controle
Tegenwoordig beschikken heel wat auto's over een check-controle. Zo'n check-controle alarmeert de bestuurder indien er een storing is met de verlichting. In de praktijk heeft dat een aantal consequenties voor de rechtstreekse aansluiting van de bekabeling van de Trekhaak. In zo'n geval moet u kiezen voor een kabelset met check-controle.

In de praktijk kunnen we overigens ook nog een onderscheid maken tussen een autospecifieke of een universele kabelset. Bij een autospecifieke kabelset zijn de juiste connectoren automatisch al voorbereid. In dat geval moet u enkel nog de juiste stekkers aan elkaar pluggen. Vroeger was zo'n autospecifieke kabelset een luxe, bij moderne wagens is dat echter bijna een must geworden. Hier komen immers ook boordcomputers en allerhande systemen bij kijken. Bij een oudere wagen kan een universele kabelset wel een goedkope oplossing bieden. Dit zal steeds in de praktijk moeten nagegaan worden.

// Genormeerde kabelset en stekkerdoos
Het is ten zeerste aangeraden om te kiezen voor een genormeerde stekkerdoos. Onder andere de Aziatische modellen die vaak voor een habbekrats op het internet te vinden zijn, kunnen in vervelende situaties resulteren. Zo kan er bijvoorbeeld water of vocht in de stekkerdoos komen waarbij er niet alleen sprake kan zijn van roestvorming maar ook van een slecht elektrisch contact en zelfs gevaarlijke situaties.

Wet- en regelgeving

Het gebruik van een Trekhaak is natuurlijk niet vrijblijvend maar onderworpen aan heel wat regelgeving. Zo moet iedere koppelhaak in Nederland verplicht een typeplaatje hebben. Op dat typeplaatje noteert men dat de maximale lading niet meer mag bedragen dan 750 kg of het gewicht van de trekauto. Bovendien moet de kentekenplaat altijd zichtbaar zijn. Dat is meteen ook de reden waarom vaak gekozen wordt voor een wegdraaibare of een afneembare trekhaak.

Hiernaast mag de verticale kogeldruk op de Trekhaak niet hoger zijn dan aangegeven wordt in het instructieboekje van de wagen. Toch kan ook het typeplaatje van de Trekhaak een andere maximale verticale kogeldruk aangeven, waarbij de laagste waarde leidend is.

U mag de haak zelf monteren: daar heeft de wetgever geen problemen mee. Toch blijft het aangeraden om de haak door een expert te laten monteren. Een ondeskundige montage kan immers niet alleen voor problemen zorgen met betrekking tot de garantie, maar ook met de aansprakelijkheid en de verzekering.

Zorg er natuurlijk voor dat u ook over de juiste kentekenplaat beschikt. Indien het laadvermogen en het eigen gewicht lager is dan 750 kilogram, is de witte kentekenplaat met NL-teken voldoende. Zo'n witte kentekenplaat moet u overigens niet alleen op de volgwagen en op de kampeerwagen monteren, maar ook op andere accessoires zoals fietsendragers.